Dat de olievoorraden slinken, is de meeste mensen duidelijk. Maar wat er precies aan de hand is, kunnen we moeilijker benoemen. “Wanneer is de olie op?” wordt vaak gevraagd. Eigenlijk is dat de verkeerde vraag. Olie zal niet gauw opraken. De snelheid van de stroom olie die we elke dag oppompen zal verminderen. Dat fenomeen noemt men in de olie- industrie ‘peakoil’ of in het Nederlands 'piekolie'. De productie bereikt een maximum en daalt daarna. De twee grote vragen zijn dus: 'Wanneer is de olieproductie gepiekt?' en 'Wanneer kan de vraag het aanbod niet meer bijhouden?'
Transitie-initatieven ontstaan wanneer een kleine groep mensen samenkomt rond een gemeenschappelijke zorg: wat kunnen we zelf doen aan problemen als piekolie en klimaatverandering. Dat groepje vormt een stuurgroep, die het Transition Towns-model toepast om inwoners van een stad of gemeente te overtuigen mee in te stappen in het transitie-initiatief. Er worden bewustmakingactiviteiten georganiseerd, en groepen gaan aan de slag rond belangrijke aspecten van het leven: voeding, energie, mobiliteit, gezondheid, innerlijk welzijn, economie… Het transitie-platform verbindt de duurzame initiatieven die her en der al bezig zijn.
Transitie-initatieven ontstaan wanneer een kleine groep mensen samenkomt rond een gemeenschappelijke zorg: Wat kunnen we zelf doen aan problemen als piekolie en klimaatverandering?"
De Brit Rob Hopkins is de grondlegger van het concept transitiesteden. Hij gebruikt vaak het ecologische begrip 'veerkracht' als uitgangspunt voor zijn strategie. Veerkracht betekent dat een systeem sterk genoeg is om een shock te weerstaan. Vertaald naar de maatschappij bedoelt hij daarmee dat een economie die lokaal is georganiseerd een flinke crisis kan doorstaan. Een economie die niet afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Oftewel: voedsel, bouwmateriaal en energie moeten weer (grotendeels) uit de eigen omgeving gehaald worden.
In het Britse Totnes, de bakermat van de transition towns, is permacultuur een belangrijke inspiratiebron. Permacultuur wordt vooral geassocieerd met landbouw of tuinieren. Maar het begrip staat voor iets veel breder. In permacultuur worden leefomgevingen, in harmonie met de natuur, bewust zo ontworpen dat grondstoffen niet uitgeput geraken en ecosysteemfuncties niet aangetast.
Rob Hopkins schreef een boek dat ook vertaald werd in het Nederlands. In het Transitie Handboek licht hij in 12 stappen toe hoe je zelf een transitie-initiatief opzet. Hierin staat geen masterplan beschreven met antwoorden en een uitgewerkte strategie. Het is eerder een leidraad om een lokale werking op te starten. Er is een uiteraard een sterk informatief luik, maar de klemtoon ligt vooral op samen nadenken over mogelijke oplossingen.
Ook in Vlaanderen kent het transitie-ideeëngoed opgang, mede dankzij ondersteuning van het Transitie Vlaanderen en vzw Aardewerk.
