Denkdag duurzaamheid en armoede

Het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting werkt aan een verslagboek over duurzaamheid en armoede. Daarvoor organiseert het steunpunt regelmatig denkdagen met mensen in armoede, armoedeorganisaties en organisaties die rond duurzaamheid werken. Onze medewerker Rosalie Heens nam deel aan de denkdag van 28 februari 2019. Wat neemt ze eruit mee? 

• In tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt, zijn veel mensen in armoede wel degelijk bezig met duurzaamheid en milieu. Het viel op dat de aanwezige mensen zich sterk bij dat thema betrokken voelen en er graag over willen meedenken en -beslissen. In hun dagelijks leven ervaren ze echter dat ze amper mogelijkheden hebben om duurzame keuzes te maken. Heel wat zaken die voor de mensen uit de middenklasse een bewuste keuze zijn, zijn voor hen onbetaalbaar.
• Mensen in armoede worden vaak harder getroffen worden door milieuvervuiling in hun directe omgeving dan mensen uit de middenklasse. Hun woningen staan vaker in vervuilde of ongezonde buurten, hun woningen zijn vaak minder goed geïsoleerd, ze hebben vaker een auto nodig om zich te verplaatsen, ze moeten vaker gebruik maken van milieuvervuilende spullen zoals een oude auto, goedkope toestellen en kledij, een houtkachel, goedkope voeding... Dat heeft schadelijke gevolgen voor hun gezondheid, waardoor ze extra gevoelig worden voor de effecten van milieuvervuiling.

Mensen in armoede ervaren dat zij vaak met het vingertje worden gewezen voor een vervuilende levensstijl. Terwijl ze vaak minder consumeren, geen vliegtuigreizen maken en experts zijn in hergebruik en repareren.

• Mensen in armoede ervaren dat zij heel vaak met het vingertje worden gewezen voor een vervuilende levensstijl waar zij niet voor kiezen. Terwijl ze vaak minder consumeren, geen vliegtuigreizen maken en experts zijn in hergebruik en repareren, krijgen ze daar zelden waardering voor. Bij Netwerk Bewust Verbruiken willen we ons engageren om hun verhalen meer buiten te brengen.
• Goedbedoelde milieumaatregelen, zoals energiezuinige huishoudtoestellen, lage emissiezones, een verbod op houtkachels,... maken het voor mensen in armoede vaak nog moeilijker om te overleven. We moeten vermijden dat deze maatregelen mensen nog verder marginaliseren. Ons doel is dat zoveel mogelijk mensen toegang hebben tot een duurzame levensstijl. Dit betekent ook dat we vanuit de ecologische beweging de strijd tegen armoede meer zouden moeten steunen.
• Op de denkdag kwamen verschillende inspirerende praktijken naar de oppervlakte. Het project Papillon van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen laat mensen in armoede energiezuinige huishoudtoestellen huren in plaats van aan te kopen. Ze krijgen ook begeleiding om thuis energie te besparen. De Leentuinvrienden in Willebroek en Volkstuintjes Fabota in Leuven zijn twee deeltuinprojecten die werden opgestart door een lokale Vereniging waar Armen het Woord Nemen. In Willebroek zetten ze, naast gezonde en lokale voeding, ook in op afval verminderen; in Leuven op fietsen stimuleren.