Het Grote Repareeronderzoek: hersteller Geert vertelt

Het Grote Repareeronderzoek: hersteller Geert vertelt

De Transformisten vzw
geschreven door De Transformisten vzwlaatst aangepast op 21/09/2020
We hebben alternatieven nodig voor onze wegwerpcultuur met z'n zware milieulast en klimaatimpact. Meer spullen repareren is een van de oplossingen. Onder de noemer 'Het Grote Repareeronderzoek' hebben we gebruikers, herstellers en producenten bevraagd over de drempels en hefbomen voor repareren. Deze getuigenis is van Geert, een bijzondere vrijwilliger bij Repair Café Leuven.

We hebben een fijn gesprek met Geert. Hij repareert alle mechanische toestellen. Zijn specialiteit is oude klokken herstellen. Maar hij heeft ook al speelgoed, cd-spelers, dvd-spelers, platendraaiers, naaimachines, fietsen en broodroosters hersteld. Dat is extra bijzonder als we erbij vertellen dat Geert blind is.

Keep it simple

Vandaag bevatten toestellen steeds meer elektronica. De elektronische componenten zijn erg klein om te onderzoeken zonder je ogen te gebruiken. Het verbaast dan ook niet dat Geert houdt van oude, eenvoudige toestellen: “Waarom moet het altijd complexer? Vroeger waren toestellen een stuk simpeler, zo had je bijvoorbeeld draaiknoppen en schakelaars in plaats van aanraakschermen. Rechttoe rechtaan. Dat werkte toch ook goed? Vaak zelfs beter. En het was makkelijker te repareren.”

Waarom moet het altijd complexer? Vroeger waren veel toestellen een stuk simpeler; zo had je bijvoorbeeld draaiknoppen en schakelaars in plaats van aanraakschermen. Simpel en rechttoe rechtaan en dat werkte toch ook goed? Vaak zelfs beter. En het was makkelijker te repareren.

Van jongs af aan is Geert geïnteresseerd in knopjes en dingen die bewegen. Als peuter wilde hij weten hoe het komt dat het volume verandert als je aan een knop draait of waarom de radio aan of uit gaat als je op een knop drukt. Speelgoed haalde hij steevast uit elkaar om het te onderzoeken. Later prutste hij aan auto’s en brommers. Hij had graag mechanica gestudeerd maar geen enkele technische school wilde hem inschrijven omdat het voor een blinde te gevaarlijk zou zijn om met draaiende voorwerpen en hete vloeistoffen te werken. Daarom sloeg hij een andere weg in: informatica. Momenteel is Geert werkzoekend, hij zou dolgraag als hersteller aan de slag gaan. Dat is niet evident: hij werkt trager dan anderen en in ons economisch model is rendement helaas heel belangrijk ...

Vintage of retro?

Geerts woonkamer ademt nostalgie. Er hangt een prachtige oude klok aan de muur en we spotten ook een opwindbare platenspeler in een houten kast. Het blijkt een authentiek stuk. Op platendraaiers met retro-look heeft Geert het immers niet begrepen: “Dat is wegwerprommel uit China. Mensen laten zich vangen door de look, maar de klank van nieuwe toestellen is niet zoals vroeger.”

Geert kijkt ook niet uit naar de verdere digitalisering van het radiolandschap. “Straks wordt FM vervangen door DAB+. Als je bij DAB+ slechte ontvangst hebt, dan mis je stukken. In plaats van ruis hoor je helemaal niks meer: is dat dan beter? We willen té perfect geluid. Voor het milieu is deze evolutie ook niet goed. Een DAB-zender verbruikt misschien minder dan een oude zender, maar de processor van een DAB-radio verbruikt meer. Om niet te spreken van de afvalberg die we creëren door al onze oude radiotoestellen weg te gooien.”

Repair Café

Ik heb nog nergens anders zoveel voldoening gevoeld

Geert is hersteller in het Repair Café in Leuven, verbonden aan MAAKbar. “Ik heb nog nergens anders zoveel voldoening gevoeld.”

“Mensen zijn het niet meer gewoon dat iets gerepareerd kan worden. Wanneer een herstelling succesvol is, zijn ze verwonderd.”

“Natuurlijk vinden mensen het ook bijzonder dat een blinde een toestel kan repareren. Dat zeggen ze vaak niet tegen mij persoonlijk, maar ik verneem dat achteraf. De media voeren blinden vaak op als sukkelaars ofwel wanneer ze een buitengewone prestatie hebben geleverd. Op straat treffen mensen wel eens een blinde die hulp nodig heeft. Mensen ontmoeten niet vaak een blinde die (gewone) dingen voor hen kan doen…”

Geerts tips voor gebruikers:

  • Van zodra een toestel anders begint te reageren (bv. meer lawaai maakt), ga je best naar een Repair Café. Blijf het toestel niet gebruiken want dan wordt het probleem wellicht erger en zal het vermoedelijk moeilijker zijn om het nog te repareren
  • Elektronica en water gaan niet samen
  • Elektronica is gevoelig; haal bij onweer de stekkers uit de stopcontacten; delicate verbindingen kunnen doorbranden ondanks dat de verliesstroomschakelaar afslaat

De meeste gebruikshandleidingen zijn te beperkt

Geerts aanbevelingen aan de overheid:

  • Vandaag is repareren duurder dan nieuw kopen. Dat moet veranderen. Er zou een taks op wegwerpproducten moeten komen en een label dat de repareerbaarheid van toestellen aangeeft

Hoe producenten hun steentje kunnen bijdragen:

  • Producenten kunnen meer informatie geven over mogelijke defecten en oplossingen. De meeste gebruikshandleidingen zijn te beperkt
  • Ga voor standaard onderdelen, gebruik gewone vijsjes zodat er geen speciaal gereedschap nodig is om iets te openen of te repareren

 

Het Grote Repareeronderzoek is de roepnaam van 'Repairable', dat is een project van Netwerk Bewust Verbruiken in samenwerking met Vlaanderen Circulair - lees hier meer!

Foto: Marieke / Tekening: Inge Bogaerts